BTM, girişimcilik ekosisteminin Oscar’ı kabul edilen UBI Global listesinde “Dünyanın En İyi Beş Kuluçka Merkezi”nden biri seçilerek başarısını küresel sahnede de tescillemiş oldu. Bunun hem kendileri hem de Türkiye adına büyük bir gurur olduğuna değinen İbrahim Elbaşı, aynı zamanda büyük bir sorumluluk üstlendiklerinin bilinci ile hareket edeceklerini söyledi.
Türkiye girişimcilik ekosisteminin gelişmesinde çok önemli bir paya sahip olan Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM), girişimcilik ekosisteminin Oscar’ı kabul edilen UBI Global listesinde “Dünyanın En İyi Beş Kuluçka Merkezi”nden biri seçilerek başarısını küresel sahnede de tescillemiş oldu. Bunun hem kendileri hem de Türkiye adına büyük bir gurur olduğuna değinen BTM Genel Müdürü İbrahim Elbaşı, aynı zamanda büyük bir sorumluluk üstlendiklerinin bilinci ile hareket edeceklerini ve Türkiye girişimcilik ekosisteminin dünyada daha fazla görünür olması için çalışmaya devam edeceklerini söyledi.
Dünyanın içinde bulunduğu sorunların çözümünde girişimcilerin kilit aktör olduğunu ifade eden Elbaşı; BTM’nin çalışmalarını ve girişimcilik sektörünün dinamiklerini ve değişimini dergimize anlattı.
BTM, geride kalan altı senenin sonunda Türkiye girişimcilik ekosistemi adına ne ifade ediyor; nasıl bir merkezi role sahip? Rakamlarla BTM’yi aktarabilir misiniz?
BTM, hızlı büyümesini sürdürüyor. Altı sene önce Eminönü’nde 400 metrekare bir alanda faaliyetlerimize başladık, bugün Fulya’daki 3 bin metrekarelik yerleşkemizde eğitim, ofis, mentor desteği, yatırımcı eşleştirmeleri, danışmanlık gibi hizmetlerimizi 7/24 girişimcilerin kullanımına tamamen ücretsiz olarak sunuyoruz. Fikir aşamasındaki girişimleri bünyesine kabul eden ilk start-up merkeziyiz. BTM olarak, altı yılda temel girişimcilik programlarını çeşitlendirerek, dikeyde de farklı temalara odaklandığımız programları hayata geçirdik. Üstelik sadece girişimcilere değil, yatırımcılara yönelik hizmetler de sunuyoruz. Yine bu konuda Türkiye’de öncü olup, ilk kez start-up yatırımcısı olmak isteyen iş insanlarına yönelik programımızı hayata geçirdik. Rakamlara baktığımızda, şimdiye kadar 8 bine yakın girişimciye ve 5 bine yakın girişime destek verdik. Ayrıca BTM girişimlerine kurulduğundan bugüne kadar 5 milyar 268 milyon 730 bin TL değerleme üzerinden yatırım yapıldı.
BTM için 2023 nasıl finalize olacak? 2024 ve sonrası için neler planlıyorsunuz?
Bu yıla 90 ülkedeki 600’den fazla kuluçka ve hızlandırma merkezi verilerinden oluşturduğu endeks ile otorite kabul edilen UBI Global tarafından “Dünyanın En İyi Beş Kuluçka Merkezi”, StartupCentrum tarafından düzenlenen ve halk oylamasıyla belirlenen “Girişimcilik Ekosistemi 2022 Ödülleri” kapsamında “Yılın Kuluçka Merkezi” gibi çok kıymetli ödüllerle başlangıç yaptık. Ayrıca dikeyde Mucit Girişimci, Grow Up, Yatırımcı Hızlandırma Platformu gibi çeşitli tematik programlarımızı yürüttük. 2024 yılında da nitelikli çalışmalarımızı devam ettirip, daha fazla girişime ve girişimciye destek olacağız. Bunların yanı sıra Türkiye girişimcilik ekosistemine daha fazla yatırım çekmek, girişimcilerimizin beceri ve bilgi düzeyini artırmak için eğitim ve danışmanlık hizmetlerimizi daha da genişleterek sunmayı ve girişimcilerimize iş birliği fırsatları ile geniş bir profesyonel ağ sunmayı planlıyoruz. 2024 yılında da sürdürülebilirlik ve sosyal etki odaklı girişimleri desteklemeye devam edeceğiz ve bu alandaki çalışmalarımızı artıracağız.
BTM, “Dünyanın En İyi Beş Kuluçka Merkezi”nden biri olarak başarısını tescilledi. Ancak bu tescilin “dünya” kavramını içeriyor olması sadece yerelde değil, küreselde de sürdürülebilir başarının devamlılığı anlamına geliyor. Bu, BTM için nasıl bir sorumluluk?
Girişimcilik ekosistemine sunduğumuz hizmetlerle bugüne kadar çok sayıda ödül aldık. Ancak UBI Global’in yeri bizim için ayrı. Girişimcilik ekosisteminin Oscar’ı olarak kabul ediliyor ve UBI Global; Çin, Almanya, Amerika gibi dünya devlerinin bulunduğu 90 ülkeden, aralarında Silikon Vadisi’nde bulunan kuluçka ve hızlandırma merkezinin de yer aldığı veriler ile bir endeks oluşturan ve bu konuda dünyanın en saygın kurumlarından biri. Aslında 2019 yılında yine aynı kurum tarafından “Dünyanın En Fazla Gelecek Vaat Eden Merkezi” seçilmiştik. 6-7 ay süren denetimler sonucunda üniversiteler de dahil bin 895 kamu ve özel sektör start-up merkezinin içinden “Dünyanın En İyi Beş Startup Merkezi” arasında gösterildik. Bu özel kategoride Türkiye’yi temsil eden ve ödül alan tek kurum olmaktan gurur duyuyoruz. Tabi bu ödülün getirdiği sorumlulukların da bilincindeyiz. Bugüne kadar elde ettiğimiz başarıları yeni projelerimizle artırarak, BTM’nin küresel girişimcilik ekosisteminde üstlendiği rolü daha da artırmayı amaçlıyoruz.
BTM olarak dünya genelinde elde ettiğimiz başarılar, Türkiye’nin uluslararası arenada tanınmasının yanı sıra, küresel yatırımların ülkemize çekilmesi açısından da son derece önem taşıyor.
Raporlar dünya genelinde startup’lara yönelik yatırımların düşüş yaşadığını kaydediyor. Bu sadece enflasyonist ortamın yarattığı zorlukların bir sonucu mu, yoksa her geçen gün sayısı artan start-up sayısının yatırımcıları daha kâr odaklı düşünmeye sevk etmesi mi?
Söz konusu raporları incelediğimizde bu durumun yükselen enflasyon ve faiz oranlarının bir sonucu olduğunu görüyoruz. Tabi Silikon Vadisi Bankası kriziyle başlayan bir süreç de var. Global start-up ekosistemini etkileyen bu durumun Türkiye’deki ekosisteme de ister istemez yansımaları olacaktı. Bildiğiniz gibi pandemi döneminde ekosisteme büyük bir ilgi oluşmuştu. Her şeyde olduğu gibi zamanla bu ilgi odağı da biraz dağılmış olabilir ancak yine de baktığımızda bu yıl yapılan yatırımların pandemi dönemi öncesinde yapılan yatırımlardan daha fazla olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla bu da start-up ekosistemi için umut verici. Artık girişimciler de yatırımcılar da artık daha bilinçli adım atıyor. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz sürecin geçici olduğunu düşünüyorum.
Girişimcilerin kurumsallaşma, kurumsal şirketlerin ise daha gelecekçi hareket etmesi gerçekliği var. Bu iki alanın birbirine entegrasyonu yakın vadede nasıl bir iş ekosistemi ile karşılaşmamızı sağlayacaktır?
Bu entegrasyon, iş ekosisteminde başarılı olabilmesi için iş dünyası ve ilgili kurumlar arasında iş birliği yapılması gerekiyor. Kurumsal dünyanın girişimcilere daha fazla destek vermesi, inovasyonu ve iş büyümesini teşvik eder ve hem iş dünyasını hem de girişimcilik ekosistemini güçlendirir. Ayrıca kurumsal şirketlerin, ihtiyaçlarına yönelik çözümleri girişimlerle iş birliği yaparak elde edebilirler. Bu durum da kurumsal şirketlerin daha yenilikçi ve rekabetçi olmalarını sağlayacaktır. BTM gibi kurumlarla ülkemizde bu anlamda son yıllarda önemli bir farkındalık oluştu. Artık kurumsal şirketler kendi bünyelerinde girişimcilere destek veriyor hatta kurum içi girişimciliğe teşvik ediyorlar. Tecrübelerini girişimcilerle paylaşarak onlara mentorluk anlamında da katkı sağlıyorlar.
Her geçen gün girişimciliğin farklı alanları öne çıkıyor. Son zamanlarda özellikle etki girişimleri öne çıkmaya başladı. Biz bu alanda neredeyiz?
Dünyamızın enerji kaynaklarının sınırlı olması ve sürekli azalan yönde artış göstermesi, yanı başımızda duran iklim krizi, sadece bizi değil, tüm dünyayı mevcut politikalarını yeniden gözden geçirmeye ve bu anlamda sürdürülebilirliğe yönelik ciddi çalışmalar yapmaya zorunlu kılıyor. Bu sorunlar girişimciler için birer fırsat. Sorunlara yenilikçi çözümler üreten start-up’lar hem mevcut kaynakların korunması hem de ikamelerinin bulunması yönündeki çalışmalarıyla belki de bu sorunlardan en kolay kurtuluş yolumuz. BTM olarak, sadece buna odaklandığımız bir programımız var. Sürdürülebilir bir dünya için girişimcilerimizle birlikte çalışmaya devam edeceğiz.
Artık yatırımcıların tercih ve kararları kadar girişimcilerin de söz hakkı artmaya başladı. Peki, girişimciler, yatırımcılardan finansal desteğin yanında ne gibi taleplerde bulunuyor?
Girişimciler, yatırımcılardan finansal destek dışında uzun vadeli sürdürülebilirlik sağlamak için daha fazla kaynak, bilgi ve ağ erişimi talep ediyor. Ayrıca deneyimli yatırımcılardan mentorluk, danışmanlık ve network de girişimcilerin diğer önemsediği hususlar. Yine yatırımcılardan pazarlama ve görünürlük konusunda da zaman zaman rehberlik ve kaynak sağlamalarını isteyebiliyorlar. Girişimcilerin bu talepleri, sadece finansal destekle sınırlı olmayan bir iş ekosisteminin önemini gösteriyor aslında. Yatırımcılar da girişimcilere sadece sermaye sağlamakla kalmayıp aynı zamanda deneyim, bağlantılar, bilgi ve mentorluk gibi kaynakları da sunarak girişimlerin başarılı olma şansını artırıyor.
Son olarak, 2024 ve sonrası için girişimciler nelere odaklanmalı? Türkiye’de ve küreselde hangi alanlar daha katma değerli hale gelecek?
Bildiğiniz gibi son yıllarda oyun sektörü ve e-ticaret alanı yükselişe geçti. Bu alanlardaki yükseliş trendi devam edecektir. Bunun dışında yapay zeka konusunda inanılmaz gelişmeler yaşanıyor. Bu alanda öne çıkan ülkelerin başında ise Çin ve ABD’yi görüyoruz. Ülkemizde de Milli Teknoloji Hamlesi doğrultusunda oluşturulan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi ve Kamu Yapay Zeka Ekosistemi 2023 başlıklı bir çağrı yapıldı. BTM olarak, bu alanda yapılan çalışmaları ve yol planlarını dikkatle takip ediyoruz. Yapay zekanın tüm sektörlere sirayet etmesiyle birlikte özellikle pazarlama ve iş süreçlerinin otomasyonuna yönelik alanlar daha değerli olacaktır. Bunun işaretlerini de görüyoruz zaten. Ayrıca savunma sanayii ve servis çözümlerine ilişkin sektörlerdeki yapay zeka kullanımının da artışı yeni trendleri gündeme getirecektir.
“Küresel Sorunlarla Mücadelede En Kolay Çözüm Yolumuz Start-up’lar”
İklim değişikliği, enerji, gıda ve tarım gibi alanlarda büyük bir kriz yaşanıyor ve bu konular artık herkesin gündeminde olan ana konular. Yanı başımızda duran iklim krizi, sadece bizi değil tüm dünyayı mevcut politikalarını yeniden gözden geçirmeye ve bu anlamda sürdürülebilirliğe yönelik ciddi çalışmalar yapmaya zorunlu kılıyor. Ve bu sorunlara yenilikçi çözümler üreten start-up’lar belki de bu küresel sorunlarla mücadelede en kolay çözüm yollarımız.
BTM’nin bu temalara odaklanan programı kapsamında girişimler; iş kurma, iş kapasitesini geliştirme ve sürdürülebilirlik becerileri geliştirilirken, programa dahil olan girişimler için mentorlar eşliğinde yol haritaları da oluşturuluyor. Aynı zamanda programda sektör uzmanları ile odak grup toplantıları, çalıştaylar, panel, eğitimler, mentor eşleştirmeleri, yatırımcı eşleştirmeleri ve fuar ziyaretleri düzenleniyor. Sürdürülebilirlik konusu, şimdiki kuşakların gelecek kuşaklar için taşıdığı en önemli sorumluluklardan biri. Dolayısıyla BTM olarak biz de bu konulara odaklanıyor ve farklı paydaşlarla bu alanda çalışmalar yürütüyoruz.