Bir tarafta yapay zeka dünyasının dev isimleri Yoshua Bengio, Stuart Russell, teknoloji influencer’ı Elon Musk ve 18 bin 890 özel insan hep bir ağızdan altı aylığına da olsa üretici yapay zekayı geliştirmeyi durdurun diye bağırıyor. Diğer tarafta ise yapay zekanın tartışmasız iki ismi Andrew Ng, Yann LeCun ve binlerce yapay zeka geliştiricisi, “yapay zekayı değil, insanlığın ahlaksızlığını durdurun” çağrısında bulunuyor. Hangi taraf haklı?
ChatGPT, Midjourney, D-ID ve daha yüzlerce üretici yapay zeka hayatımızı geri dönülmez şekilde değiştirdi. Satrançta yenilince ağır bir tokat aldığını düşünen insanlık, şimdi ilk defa kendisi gibi, hatta kendisinden daha başarılı üretim yapan makineler karşısında çaresiz hissediyor. Sadece çaresizlik değil, bilinmezliğe duyulan o derin korku da var. Hani o “düşünüyorsa/üretiyorsa, o halde var olan insan var ya”, şimdi sağlam bir rakibi var. Var mı?
Ancak bu rakipler (ChatGPT ve diğerleri) öyle sıra dışı olaylara imza attılar ki; bu durum Musa’nın asası ile Kızıl Deniz’i ikiye bölmesi gibi yapay zeka dünyasını ikiye ayırdı: Bir tarafta yapay zeka dünyasının dev isimleri Yoshua Bengio, Stuart Russell, teknoloji influencer’ı Elon Musk ve 18 bin 890 özel insan hep bir ağızdan altı aylığına da olsa üretici yapay zekayı geliştirmeyi durdurun diye bağırıyor. Diğer tarafta ise yapay zekanın tartışmasız iki ismi Andrew Ng, Yann LeCun ve binlerce yapay zeka geliştiricisi, “yapay zekayı değil, insanlığın ahlaksızlığını durdurun” çağrısında bulunuyor. Hangi taraf haklı?
BİLİRKİŞİ CHATGPT
Ocak 2023’te ChatGPT, Kolombiya’da bir aile mahkemesinde bilirkişi olarak kullanıldı. Hakim verdiği kararı gözden geçirmek için üretici yapay zekaya danıştı. ChatGPT’nin verdiği çıktı, resmi kayıtlara geçti. Mahkeme, üretici yapay zekaların davalarda bilirkişi olarak kullanılabileceğini tarihe not düştü. Çünkü bilirkişi olarak insan kullanıldığında, insan mahkemeyi yanıltmayı seçebiliyordu. Oysa makine rüşvet almazdı, sevdiğini kayırmazdı, kanun neyse onu uygulardı.
ÖMÜRLÜK BİR TAKLİT
Nisan 2023’te ChatGPT meşhur dergi Guardian’ın yazarlarından birinin tarzını taklit etmekte kullanıldı. Editör, yazardan geldiğini sandığı yazıyı inceledi, bazı noktalarından şüphelenince yazarı çağırdı. Yazı o kadar inandırıcıydı ki, yazar bile başta kendisine ait sandı. Makine, eskiden imzayı taklit eden sahtekarlar gibi, imzayı değil ama ömürlük bir tarzı taklit etmekte kullanılmıştı.
YÖNETİCİ MAKİNE
Mart 2023’te Jackson GreatHouse Fall, ChatGPT’den bir iş fikri bulmasını istedi. Jackson, ChatGPT’ye sadece 100 doları olduğunu ve onun söyledikleri dışında ek bir şey yapmayacağını belirtti. Bu örnek, devrim niteliğindeydi çünkü bu tarz bir insan-makine iş birliğinde, ilk defa makine tamamen yönetici, insan ise görüş beyan etmeyen, sadece kendisine denilenleri yapan bir çalışan konumundaydı. Jackson, ChatGPT’nin söylediklerini harfiyen yaparak işini kurdu. Kuruluştan bir gün sonra kazanılan para miktarı 878 bin 84 dolara yükseldi. İş fikri aynı gün ilk yatırımını aldı.
YAPAY ZEKA İFTİRASI
Nisan 2023’te bir araştırmacı ChatGPT’den Amerika’daki profesörlerin cinsel taciz davalarını listelemesini istedi. Tarih ve internete düşen haber linkleri ile verilen liste, gayet düzgün bir özeti barındırıyordu. Ancak listede adı geçen profesörlerin bazıları asla böyle bir suça karışmamışlardı. Kendileri ile ilgili verilen haber linkleri geçersizdi, haklarında açılan en ufak bir dava yoktu. Makine, müthiş bir karalama kampanyası malzemesi üretmiş, iftira atmıştı.
BAŞARILI BİR FİNANSÇI
Nisan 2023’te bir grup kripto para meraklısı bağımsız araştırmacı, ChatGPT’ye Bitcoin başta olmak üzere farklı kripto paralara dair değer tahminlemesi yaptırdılar. Makine önümüzde 10 günlük periyot için şimdilik yüzde 85’in üzerinde başarılı sonuçlar üretiyor. Makinenin söylediklerine göre yatırım yapan araştırmacıların bir kısmı doğru zamanda alım-satım yapmayı başardılar.
YAPAY ZEKANIN UYDURMA ROMANI
Nisan 2023’te sizler için ChatGPT’ye “Halit Ziya Uşaklıgil’i tanıyor musun” diye sordum. “Evet, elbette” deyip, Türk edebiyatının bu önemli ismi için bana bilgiler verdi. Sonra ChatGPT’den “Halit Ziya Uşaklıgil’in Araba Sevdası” isimli romanını özetlemesini istedim. Makine bir an bir tereddüt etmeden harika bir özet yazdı. Kitabı hiç okumasam bu düzgün yazılmış özet, beni ikna ederdi! ChatGPT, Recaizade Mahmut Ekrem’e ait olan romanı kendi uydurduğu karakterlerle yeniden yazmıştı…
Özetle, ChatGPT ve benzeri üretici yapay zekalar harika yardımcılar olsa da insan önce ahlaklı olmalı, sonra üretilenler karşısında kontrolü elden bırakmamalı ve araştırmadan, ardını arkasını sorgulamadan inanmamalı.
Demiştim ya yapay zeka dünyasının kızıl denizi ikiye ayrıldı diye… Takım tutar gibi taraf seçin diyeceğimi düşünüyorsanız çok yanılıyorsunuz. Herkes düşündü, taşındı, kendi perspektifinden haklı savlar üretti. Siz de düşünün; ülkenizin, ailenizin, çocuklarınızın, çocuklarımızın tarafından ne daha iyi olacaksa onu seçin ya da kendi tarafınızı üretin. Çünkü insan düşünüyorsa/üretebiliyorsa var olan bir canlıdır. Yoksa değil mi?